Wprowadzenie do kontrowersyjnych praktyk biznesowych – na przykładzie Elizabeth Holmes i Theranos

Praktyki biznesowe, choć z założenia powinny balansować na granicy innowacji i etyki, czasami zdarza się, że przekraczają granice moralności oraz prawa. Przykładem takiego przekroczenia są działania Elizabeth Holmes, założycielki i byłej CEO startup-u medycznego Theranos, który zapowiadał rewolucję w dziedzinie diagnostyki krwi. Sprawa ta dostarcza wiele spostrzeżeń na temat ryzyka, odpowiedzialności oraz znaczenia transparentności w biznesie.

Elizabeth Holmes założyła Theranos w 2003 roku w wieku zaledwie 19 lat. Młoda przedsiębiorczyni opuściła prestiżowe studia na Uniwersytecie Stanforda, aby opracować technologię, która pozwalałaby na szybkie i tanie przeprowadzanie szerokiego zakresu testów krwi, wykorzystując do tego celu jedynie kilka kropli krwi. Takie podejście miało szansę znacząco wpłynąć na rynek opieki zdrowotnej, ułatwiając pacjentom dostęp do diagnostyki oraz zmniejszając ich obciążenie finansowe.

Ambitne cele Theranos rozpoczęły realizację bez ugruntowanych dowodów na skuteczność i rzetelność technologii. Problemy zaczęły się, gdy firma zaczęła udostępniać usługi diagnostyczne, podczas gdy ich miniaturowe urządzenia do badania krwi – Edison Machines – nie funkcjonowały zgodnie z deklaracjami. W konsekwencji firma, pod kierownictwem Holmes, angażowała się w serię nieetycznych praktyk, które obejmowały między innymi:

1. Fałszywe twierdzenia – Holmes i jej zarząd wielokrotnie przekazywali inwestorom i partnerom handlowym nieprawdziwe informacje dotyczące skuteczności i dokładności technologii.

2. Ukrywanie prawdziwych wyników – Theranos używał tradycyjnych maszyn do przeprowadzania większości testów krwi, jednocześnie twierdząc, że korzystają z ich innowacyjnego urządzenia.

3. Przywództwo oparte na strachu – pracownicy zgłaszali kulturę pracy opartą na zastraszaniu i represjach, co prowadziło do milczenia w obliczu ewidentnych nieprawidłowości.

4. Niewłaściwa walidacja i kontroli jakości – firma odbiegała od standardowych protokołów przemysłowych dotyczących walidacji swojej technologii i zapewnienia kontroli jakości.

Kontrowersje wokół praktyk biznesowych Theranos zaczęły dominować w mediach dopiero po serii artykułów w "The Wall Street Journal" autorstwa Johna Carreyrou, który ujawnił liczne nieprawidłowości. Następnie kilka federalnych agencji, w tym Administracja Żywności i Leków (FDA) oraz Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (SEC), wszczęły dochodzenia w sprawie działalności firmy.

Ostatecznie Elizabeth Holmes i jej najbliższy współpracownik, Ramesh "Sunny" Balwani, zostali oskarżeni o oszustwa i wprowadzanie inwestorów w błąd. W marcu 2018 roku SEC oskarżyła ich o „rozległe oszustwo”, wynikające z całkowitego zawyżenia zdolności technologicznych swojego urządzenia. Holmes podjęła decyzję o ugody z SEC, pokrywając wysoką karą pieniężną, a także zrezygnowała z pełnienia funkcji w zarządzie Theranos, zostając również pozbawiona prawa do kierowania firmą publiczną przez okres dziesięciu lat.

Sprawa Theranos służy jako przestroga dla innowatorów oraz inwestorów. Pokazuje konsekwencje zaniedbywania odpowiednich procedur weryfikacyjnych, ignorowania problemów z jakością oraz nieuprawnionego przedstawiania wyników swojej działalności. Podkreśla również wagę odpowiedzialności korporacyjnej i potrzebę utrzymywania transparentności we wszystkich aspektach prowadzenia firmy. Z punktu widzenia etyki biznesu, historia Theranos dowodzi, jak ważne jest, aby liderzy firm opierali swoje działania na fundamentach prawdy i rzetelności.